10 dingen die je moet weten als je zwanger bent van een tweeling

Als je net te horen hebt gekregen dat je zwanger bent van een tweeling, heb je waarschijnlijk heel veel vragen. Dit zijn de 10 belangrijkste dingen die je moet weten als je een tweeling krijgt.

‘Kijk, hier zit er nog eentje,’ kreeg ik te horen tijdens mijn eerste echo, zo rond de tien weken. Ik schrok me een hoedje! En ook weer niet, want ergens had ik ook al een voorgevoel dat het er weleens twee konden zijn. Ik had namelijk al heel vroeg vrij veel last van dubbele zwangerschapssymptomen. Maar nu zat ik wel meteen met allerlei vragen waar ik eerder nog niet serieus over na had gedacht. Zijn ze eeneiig of twee-eiig? Wat zijn de risico’s van deze zwangerschap? En hoe verzin ik in vredesnaam twee leuke namen? Om jou het zoekwerk te besparen, zette ik alles wat je moet weten over tweelingzwangerschap op een rijte.

1. Wanneer zie je een tweeling op de echo? Al vanaf 6 weken zwangerschap kun je op een echo zien of je een meerling krijgt. Een bevrucht eitje zou dan in theorie nog over het hoofd gezien kunnen worden, maar vanaf 8 weken wordt de kans dat er eentje ‘verstopt’ zit steeds kleiner, en anders kan je tweeling bij de termijnecho met 12 weken echt niet meer gemist worden. Heel soms hoor je nog verhalen over een tweeling of drieling die pas met 20 weken wordt ontdekt, maar met de huidige apparatuur zijn dit echt uitzonderingen. Als het al in een vroeg stadium vermoedt dat je zwanger bent van een tweeling en je wilt het graag zeker weten, kun je dus vanaf zes weken al een echo laten uitvoeren voor meer zekerheid.
2. Hoeveel kans heb je op het krijgen van een tweeling? In Nederland is de kans op een spontane tweelingzwangerschap ongeveer 1 op de 80 of 90. Voor een veertigjarige vrouw is de kans 1 op 60. Zitten er twee-eiige tweelingen in je familie, dan is de kans op een tweeling nog wat groter, omdat de kans op een twee-eiige tweeling deels erfelijk bepaald is: de kans op een dubbele eisprong wordt beïnvloed door een bepaald gen dat moeders aan hun dochters doorgeven. Gemiddeld is de kans dat je een meerling krijgt ongeveer 1,6%. Bij IVF en IUI is de kans dat je een meerling krijgt een stuk groter: ongeveer 10%. Eeneiige tweelingen zijn voor zover bekend niet erfelijk bepaald.
3. Zijn ze een- of twee-eiig? Bij een twee-eiige tweeling worden er twee eicellen bevrucht. Beide baby’s hebben hun eigen vruchtzak en placenta, hoewel die placenta’s gedurende de zwangerschap wel aan elkaar kunnen groeien. Een eeneiige tweeling ontstaat uit één eicel, die zich na de bevruchting in twee delen splitst. De baby’s delen dan vaak de placenta: in 70% van de gevallen. Wanneer de eicel zich vroeg splitst, hebben beide baby’s een eigen vruchtzak. Splitst de eicel zich later, dan delen ze heel soms ook de vruchtzak en spreek je van een mono-mono-zwangerschap. Deze laatste zwangerschap is het meest risicovol, maar komt niet veel voor (slechts 3% van de tweelingzwangerschappen). Een nog latere splitsing leidt tot een Siamese tweeling: de baby’s zitten dan na de geboorte aan elkaar vast – deze vorm van tweelingzwangerschap is echt heel zeldzaam. In de 6e week kun je op een echo zien of de baby’s het buitenste vruchtvlies delen. Is dat het geval, dan weet je zeker dat het om een eeneiige tweeling gaat. Als je er met de 20 weken echo achter komt dat je zwanger bent van een jongen en een meisje, weet je zeker dat ze twee-eiig zijn. In andere gevallen blijft het vaak gissen. Bij een dik tussenschot gaat men uit van een twee-eiige tweeling en bij een dun tussenschot van een eeneiige tweeling. Een zygositeitstest na de geboorte kan uitsluitsel bieden.
4. Wanneer ga ik bevallen? Waarschijnlijk een paar weken eerder dan bij een eenlingzwangerschap. Ruim 60% van de tweelingen wordt vóór week 37 geboren. Vaak wordt er in week 37 of 38 een keizersnede of inleiding gepland, als de baby’s dan nog niet geboren zijn. Toch zijn er ook moeders die hun tweeling tot 40 of zelfs 41 weken zwangerschap dragen, maar dit zijn uitzonderingen.
5. Wanneer mag ik met verlof? Tegenwoordig heb je als je een meerling verwacht recht op minimaal 20 weken zwangerschaps- en bevallingsverlof. Tussen de 10 en 8 weken vóór de dag na de uitgerekende datum mag je met verlof, dus vanaf dertig weken zwangerschap. Vaak wordt door je gynaecoloog echter aangeraden om vanaf 20-24 weken al halve dagen te gaan werken, en rond 26-30 weken volledig te stoppen. Dit is tevens het advies van De Nederlandse Vereniging voor Arbeids- en bedrijfsgeneeskunde (NVAB). Je valt dan onder de ziektewet.
6. Krijgt mijn partner extra ouderschapsverlof? In Nederland helaas niet. Je partner heeft recht op 5 dagen kraamverlof en vanaf 1 juli 2020 kan hij of zij 5 weken aanvullend geboorteverlof aanvragen, net als partners van moeders die een eenling verwachten. Omdat de hulp van partners van tweelingmoeders in de eerste weken voor de meeste moeders zeer welkom is, is het aan te raden een paar weken vakantie of onbetaald ouderschapsverlof op te nemen.
7. Hoe verloopt een tweelingbevalling? Dat hangt er vanaf van wat voor ‘soort’ tweeling je zwanger bent en hoe ze in je buik liggen. Mono-mono-tweelingen worden bijvoorbeeld altijd via een keizersnede geboren. Ligt de voorste baby in stuit, dan wordt waarschijnlijk ook een keizersnede geadviseerd. Je kunt de baby in het geval van tweelingzwangerschap niet uitwendig laten draaien en de kans dat een baby tegen het eind van de zwangerschap zelf nog omdraait als deze eenmaal in stuit ligt, is wegens ruimtegebrek klein. Zijn er geen complicaties, dan is een vaginale bevalling mogelijk. Ligt de tweede baby in stuit, dan is dat geen probleem. Wel komt de tweede baby nadat de eerste geboren is soms dwars te liggen, waardoor er alsnog een keizersnede nodig is. Dit komt gelukkig niet zo vaak voor. Na week 37 wordt de kans op een natuurlijke bevalling kleiner, omdat dan meestal wordt aangestuurd op een inleiding. Sommige tweelingbevallingen beginnen met een inleiding en eindigen in een keizersnede. Overleg met je gynaecoloog wat in jouw situatie het beste is en vraag je ook af wat voor jouzelf het beste voelt. Een geboorteplan schrijven kan helpen.
8. Hoe verzin ik leuke namen? Dezelfde beginletter of juist niet, en hoe verzin je namen die bij elkaar passen maar ook weer niet te veel? In mijn boek O jee het zijn er twee staat een stappenplan voor het verzinnen van namen voor een tweeling. Of doe ideeën op in mijn lijst met de 80 beste tweelingnamen.
9. Wat staat me verder nog te wachten tijdens de zwangerschap? Omdat de meeste informatie voor zwangeren op eenlingen is gericht, maakte ik speciaal voor tweelingzwangeren een zwangerschapsoverzicht van week tot week, met foto’s van mijn buik. Ook zie je in deze zwangerschapskalender wat je wanneer moet regelen. Aan een tweelingzwangerschap zitten meer risico’s verbonden dan aan een eenlingzwangerschap – ik raad je aan om vragen daarover te stellen aan je gynaecoloog. Je vindt ook veel informatie en tips in mijn boek O jee het zijn er twee; niet alleen van mij, maar ook deskundigen delen hun onmisbare advies en beste tips over bijvoorbeeld borstvoeding aan een tweeling, onrustige baby’s, en het al dan niet samen slapen van je baby’s. Vermijd tijdens je zwangerschap in elk geval late night googeling en bel bij twijfel, angst of onzekerheid het ziekenhuis. Beter een keer te veel bellen dan een keer te weinig.
10. Hoe bereid ik me voor op het tweelingouderschap? Zit je op Facebook, dan kun je je aanmelden voor de Tweeling Mama’s Facebookgroep of die van de NVOM. Het is leuk om contact te leggen met andere (aanstaande) tweelingouders. Wees wel voorbereid op mogelijk heftige berichtjes van moeders over bepaalde complicaties, wil je die lezen tijdens je zwangerschap, of liever niet? Lees in elk geval mijn tweelingboek, want daar staat alles in wat ik zelf had willen weten vóór mijn tweeling geboren werd. Inclusief ervaringsverhalen, grappige tips en nuttige lijstjes (waaronder een uitzetlijst), fijne foto’s en adviezen van deskundigen. Ook daarin trouwens een aantal verhalen van tweelingmoeders die tijdens de zwangerschap tegen complicaties aanliepen, maar deze verhalen hebben wel een happy end. Verder kun je me volgen op mijn Instagram: elke dinsdag beantwoord ik prangende vragen in mijn stories tijdens de ‘twinmom tuesday’. Zie ik je daar? Ik wens je alvast een fijne zwangerschap en een voorspoedige bevalling!

LEES OOK: 
* Bijzondere tweelingbevalling: Jolanda beviel thuis op de wc van haar tweeling
* Zo geef je borstvoeding aan een tweeling
* Dit zijn de 80 allerleukste namen voor je tweeling