Bijna driekwart van de tweelingmoeders bevalt niet zoals gehoopt

Het merendeel van de tweelingmoeders is niet blij met hoe haar bevalling is gelopen. Dat kan veel impact hebben op hoe je het moederschap ervaart. ‘Ik heb nog jaren het gevoel gehad dat ik had gefaald.’ 

In Nederland is een tweelingbevalling vanwege de hogere risico’s standaard een medische bevalling. Jammer genoeg draait dat voor de meeste tweelingmoeders niet uit op de bevalling waarop ze hadden gehoopt. Bijna driekwart van de tweelingmoeders bevalt niet helemaal (26%) of zelfs helemaal niet (42%) zoals gehoopt, blijkt uit een poll die ik hield onder bijna duizend tweelingmoeders. De baby’s komen te vroeg (in ruim 60% van de gevallen), er zijn complicaties of er wordt niet (goed) met de moeder overlegd over een ingreep – allemaal factoren die ervoor kunnen zorgen dat de moeder achteraf niet met plezier op haar bevalling terugkijkt. Terwijl een fijne bevalling of keizersnede (44% van de tweelingmoeders in Nederland krijgt een keizersnede, in België is dat bijna 60%) zo bepalend is voor een goede start in het moederschap.

Zo vertelt Sandra: ‘Ik kreeg met 33 weken een keizersnede onder algehele narcose vanwege het Helpp-syndroom. Ik heb ze niet gebaard of ook maar iets gevoeld. Ineens was ik moeder, maar het heeft heel lang geduurd voor ik me ook zo voelde.’
Ook Madelief had geen fijne start. Hoewel haar bevalling zelf goed verliep, was er onvoldoende nazorg: ‘Na de bevalling werden mijn kinderen meteen meegenomen. Dat was nodig, maar ik lag daar ineens alleen, het werd heel druk op de afdeling en bijna iedereen was kortaf. Daarna heb ik mijn zoontjes nog drie weken moesten achterlaten in het ziekenhuis. Die periode voelt als een zwart gat in mijn hart.’

Dat de impact van een bevalling die niet is gelopen zoals gehoopt groot is, blijkt ook uit het verhaal van Alexandra. ‘Ik had zo gehoopt natuurlijk te mogen bevallen, maar helaas werd het een geplande keizersnede omdat ze beiden in stuit lagen. Ze waren veel te licht voor de termijn van 37 weken en moesten meteen naar de neo. Wat vond ik dat heftig! Na twee weken mochten ze mee naar huis, maar ik heb nog jaren het gevoel gehad dat ik had gefaald. Ik wilde zo graag een natuurlijke bevalling - ik vind dat zoiets bijzonders van een vrouwenlichaam. Mijn tweeling is nu tien, maar ik denk er soms nóg aan.’

Ook het gevoel dat je tijdens je bevalling geen echte keuze hebt gehad, kan leiden tot een negatieve of zelfs traumatische ervaring. Het medisch personeel is er misschien vooral op gericht je baby’s gezond ter wereld te brengen, maar intussen is het voor jou wél de belangrijkste gebeurtenis uit je leven. Het lastige van bevallen is dat je dat doet met een actieve rechterhersenhelft, je ‘gevoelskant’, terwijl je linkerhersenhelft, je ‘ratio’, meer naar de achtergrond verdwijnt, vertelt verloskundige Arjenne Hoeksema. Daardoor is het moeilijker om autonome beslissingen te nemen en ben je extra kwetsbaar. 

Heb je geen fijne bevalling of start gehad, dan kan dat leiden tot allerlei klachten, vertelt Diana Koster in het boek Perfecte bevallingen bestaan niet. Van verstrooidheid, depressieve gevoelens en vermoeidheid tot overbezorgdheid, het voortdurend ‘aan blijven staan’ en controledrang - de symptomen kunnen verschillen en meestal wordt daardoor nog geen link gelegd tussen een ingrijpende bevalling en dit soort klachten, die soms pas maanden later kunnen ontstaan.
Als je in het eerste jaar na de geboorte van een tweeling vertelt dat je zo uitgeput bent, zal de vraag ‘Hoe is je bevalling verlopen?’ waarschijnlijk niet zo snel bij mensen opkomen. Toch zou deze vaker gesteld mogen worden. Hoewel ook eenlingmoeders een problematische bevalling kunnen hebben, denk ik dat tweelingmoeders er nog een extra uitdaging bij hebben in de periode na de bevalling, namelijk dat zij nóg minder tijd hebben om hun gevoelens op een rijtje te zetten. Er is vaak simpelweg geen tijd voor reflectie.

Soms kunnen moeders hun bevalling zelf een plek geven, door er veel over te praten, veel te wandelen of afleiding te zoeken. Maar dat blijkt niet altijd voldoende. Diana Koster vergelijkt het met een onuitgepakte verhuisdoos: als je hersenen een heftige ervaring te verwerken krijgen maar er weinig tijd of ruimte is om daarmee aan de slag te gaan, dan slaan je hersenen deze ervaring op ‘voor later’. Die onuitgepakte verhuisdoos kun je een tijd lang onuitgepakt laten, maar omdat hij wel ruimte inneemt in je brein, is er minder ruimte voor andere dingen. Je langdurig concentreren bijvoorbeeld of simpelweg genieten van het moederschap of de dingen die je deed vóór je bevalling. Als je weken, maanden of zelfs jaren later nog last van hebt van hoe je bevalling is verlopen, dan kan het zinnig zijn om er met een professional over te praten. Óf je verhaal op te schrijven. Arjenne: ‘Door je verhaal op te schrijven, activeer je je rechter hersenhelft en kun je weer balans aanbrengen tussen je twee hersenhelften die tijdens je bevalling niet meer goed samenwerkten.’ Taal is een krachtig middel waarmee je je brein kunt resetten.

Maar waar begin je als je je bevallingsverhaal wil opschrijven? En hoe schrijf je het zó op dat het ook echt oplucht, in plaats van dat je er misschien juist somber van wordt? Omdat ik al ruim tien jaar werk als schrijfcoach, besloot ik een laagdrempelige online cursus op te zetten om je te helpen je bevallingsverhaal op te schrijven én te herschrijven, waardoor je het echt een plek kunt geven. Hierdoor krijg je meer ruimte om te genieten van het moederschap. Ik verwerkte in de cursus naast mijn inzichten als schrijfcoach onder meer technieken die Arjenne gebruikt in haar praktijk. Bij mijzelf verliep mijn tweelingbevalling/keizersnede ook intens, en toen ik zwanger was van onze derde, deed ik de oefeningen uit de cursus zelf ook. Mede hierdoor werd mijn laatste bevalling een fantastische helende ervaring. 

PS

12 januari 2024 start een nieuwe ecourse Heel je bevallingsverhaal.  In 10 modulen ga je je bevalling een plek geven en krijg je een totale reset in het moederschap. Met werkboek en supportgroep. Je krijgt t/m dinsdag 25% extra korting met code NEWME2024. LEES MEER.