Janneke Jonkman
Janneke is het gezicht achter My Little Dutch Diary en schrijver van onder meer 'O jee, het zijn er twee'.
Op Instagram vind je veel ‘fitmoms’ die een gezonde lifestyle prediken en trots hun blokjesbuik showen. Dat is prima, maar ik houd altijd in mijn achterhoofd dat elk lichaam anders is en dat iedereen andere eet- en sportbehoeften heeft – die ook nog eens (tijdelijk) kunnen veranderen. Ik heb zelf nog nooit in mijn leven een dieet gevolgd en ik vergelijk mezelf liever niet met ‘fitmoms’ op Instagram. Want wat voor iemand anders goed werkt, hoeft voor mij nog niet te werken. Luisteren naar wat jóúw lichaam nodig heeft, dat is volgens mij het enige gezonde dieet, of eigenlijk niet-dieet. Of je nu besluit vegan te gaan leven, geen koolhydraten te eten, of vooral raw food te eten: als het past bij waar jouw lichaam behoefte aan heeft, kan het prima werken. Maar pas je eetstijl vooral aan als je behoeften veranderen. Onlangs ontdekte ik dat er een naam is voor deze manier van eten: intuïtief eten. Ik doe dit al mijn hele leven, en ook toen ik moeder werd, ben ik blijven luisteren naar mijn lichaam. Dit zijn mijn 7 manieren om intuïtief te eten (en te leven).
1. Verdiep je in je lichaamstype. Grote kans dat het eten dat je altijd al lekker vond, ook goed voor je is. Misschien ben je dit voedsel door bepaalde overtuigingen of dieethypes gaan vermijden. Ik vond het zelf verhelderend om me te verdiepen in de Indiase gezondheidsleer ayurveda. Volgens de ayurveda is het belangrijk dat je goed naar je lichaam luistert; op die manier hoef je nooit ziek te worden of te verouderen. Er bestaan verschillende ‘dosha-typen’ en bij elk type past een bepaald soort voedsel het best. Ik liet me ooit onderzoeken door een ayurvedisch arts voor een artikel dat ik aan het schrijven was en kwam er toen achter dat bij mijn type (‘vata-pitta’) romige voeding goed past en dat bijvoorbeeld appels juist minder goed voor me zijn. En wat ook goed voor me bleek te zijn: chocola! (mits van goede kwaliteit.) Ik vond het advies van de arts frappant, want ik hou totaal niet van appels en wel van romige voeding en chocola – die door de meeste diëten nou niet echt gepropageerd worden. Mijn conclusie: intuïtief weet je lichaam vaak prima wat goed voor je is. We laten ons alleen te vaak afleiden door overtuigingen van anderen. De een voelt zich misschien heerlijk bij het eten van appels, maar iemand anders (ik) raak er juist van uit balans. (Zie onder de 7 punten in dit stuk meer informatie over de verschillende typen.)
2. Kies voor eten dat je echt verzadigt. Hierop voortbordurend: kies voor eten dat je echt verzadigt. Meestal is dit (gezond) eten dat je van nature lekker vindt. Om het voorbeeld van de romige voeding er nog even bij te halen: ik eet liever een klein beetje volle kwark dan een heleboel light kwark. Light voeding geeft mij totaal geen verzadigd gevoel en dus eet ik er meer van dan nodig. Voor alle duidelijkheid: dit heeft met mijn type te maken. Ben je een kapha-type, dan is zoete, vettere voeding juist minder goed voor je.
3. Zorg dat je lekker in je vel zit, de rest komt vanzelf. Sommige mensen gaan op dieet omdat ze beter in hun vel willen komen te zitten. Maar ik heb gemerkt dat het bij mij andersom werkt: als ik lekkerder in mijn vel kom te zitten, ga ik vanzelf gezonder eten. Sinds ik moeder ben, heb ik andere eetbehoeften: ik ben meer suiker (chocola!) gaan eten, ik eet weer af en toe vlees (deed ik voorheen niet), maar ik verdraag geen alcohol meer. Ik heb me nooit verzet tegen mijn behoefte aan extra calorieën: ik had het gevoel dat ik deze nodig had om de dag door te komen. Omdat ik moe was, besteedde ik mijn vrije tijd liever aan ontspanning dan aan (nog meer) inspanning. Ik ben een paar kilo zwaarder dan voorheen, maar dat extra gewicht heb ik ook nodig gehad omdat ik de hele dag met een tweeling aan het zeulen was. Nu is mijn tweeling vier, hoef ik aanzienlijk minder te sjouwen en voel ik me niet meer zo moe. Het is vast geen toeval dat ik sinds kort veel minder behoefte heb aan chocola en suiker.
4. Kies voor beweging die bij je past (als je het leuk vindt, zit je goed). Sinds ik moeder ben, heb ik weinig puf meer om te sporten, maar dat hóéft ook niet. Althans: ik hoef niet op de crosstrainer in de sportschool te staan of duizend buikspieroefeningen te oden. Matig intensief bewegen is volgens de ayurveda voor bijna iedereen beter dan intensief sporten. Wandelen achter de kinderwagen, fietsen met de (bak)fiets, zeulen met kinderen en boodschappen: het is allemaal beweging. Als je daarnaast ook nog wilt sporten, dan geloof ik dat het belangrijk is dat je met plezier sport. Als je tegen je zin sport, ben je waarschijnlijk iets aan het doen wat niet goed voor je is. Zelf hou ik van fietsen, dansen en yoga. Toevallig allemaal vormen van beweging die bij mijn type passen en die dus aanvoelen als ontspanning – en niet als iets wat móét. Ik sport bovendien alleen als ik voel dat ik er voldoende energie voor heb, anders put ik mijn lichaam alleen maar onnodig uit.
5. Volg je hongergevoel. Ik geloof niet in een streefgewicht, wel in eten als je trek hebt. Kijk eens naar je kinderen: zij eten uit zichzelf alleen als ze honger hebben en anders niet. Ook weten ze intuïtief vaak prima welk eten goed bij ze past. Eet wanneer je honger hebt en vraag je af waar je zin in hebt voor je gaat eten. Laat het idee los dat je ‘moet’ ontbijten bijvoorbeeld, maar wacht ook niet met eten als je trek begint te krijgen. Eet met aandacht en stop met eten als je (bijna) vol zit.
6. Eer je lichaam. Wees tevreden met je lichaam zoals het nu is en ga er respectvol mee om. Omarm dat wat je mooi vindt aan jezelf en praat niet negatief over je lichaam (ook niet in je hoofd). Alleen als je van jezelf houdt, kun je je lichaam goed aanvoelen. Want waarom zou je lichaam je iets vertellen als jij het afwijst?
7. Vergelijk jezelf niet met anderen. Ik schreef het eigenlijk al, maar laat je niet gek maken door andermans platte buik – om maar wat te noemen. Veel moeders hebben een rondere buik dan vroeger, maar dat hoeft niet erg te zijn (tenzij je een diastase hebt, dat behoeft wel extra aandacht). Over een ronde buik zegt de Chinese gezondheidsleer weer iets heel moois: een ronde buik betekent dat er veel ‘chi’ in zit, levensenergie. En dat wijst op een goede gezondheid.
P.S. Omdat er veel vraag naar was, deel ik in mijn stories op Instagram regelmatig eenvoudige recepten die kinderen ook lekker vinden. Zoals de kikkererwtensalade met vegetarische balletjes en verse citroenlimonade op de foto.
WELK AYURVEDISCH TYPE BEN JIJ?
VATA
TYPISCH VATA: Je bent tenger gebouwd, denkt en handelt snel, kan nerveus en rusteloos zijn, maar ook enthousiast, opgewekt en fantasierijk. Je slaapt onrustig, hebt waarschijnlijk op elk moment van de dag honger en lijdt onder emotionele uitbarstingen, die ook snel weer voorbij zijn. Je bent gevoelig voor verandering in je omgeving, aanraking en harde geluiden, hebt snel last van koude handen en voeten. In balans ben je aanstekelijk blij en enthousiast, maar dat kan ook omslaan in uitputting of depressie
WEL ETEN: Soep, (warme) melk, pap, gekookte groenten, vis en noten, zoet fruit zoals mango’s en druiven
LIEVER NIET: Appels, rauw of te koud voedsel
IN BALANS DOOR: Rust en regelmaat, warme baden en douches, massages met sesamolie (abhyanga), vrolijke omgeving, mijden van gewelddadige films en tv
GESCHIKTE SPORT: Wandelen, fietsen, yoga
BEKENDE VATA’S: Cameron Diaz, Gwyneth Paltrow en Julia Roberts
----------
PITTA
TYPISCH PITTA: Je bent middelzwaar gebouwd, met een ondernemend, avontuurlijk karakter en een scherp intellect. Je kunt snel geïrriteerd zijn (maar laat dit meestal niet merken) en hebt aanleg voor jaloezie. Vaak ben je een goede spreker in een leidinggevend beroep die niet graag tijd verspilt en absoluut geen maaltijd kan overslaan. Je bent een vaste slaper die het snel te warm heeft. In balans heb je een warm, vurig karakter en charmant, zelfverzekerd voorkomen, maar je kunt ook last hebben van huidaandoeningen zoals uitslag of acne, of workaholic zijn
WEL ETEN: Salades, melk, kip, muesli, peul-vruchten, granen, appels, avocado
LIEVER NIET: Te gekruid of gefrituurd voedsel, alcohol, koffie, (rood) vlees, sigarettenIN BALANS DOOR: Buitenlucht, meditatie, veel drinken, ’s avonds de telefoon uitzetten en de mailbox sluiten
GESCHIKTE SPORT: Zwemmen, joggen, skieën
BEKENDE PITTA’S: Madonna, Cindy Crawford en Jennifer Aniston
----------
KAPHA
TYPISCH KAPHA: Je bent wat zwaarder gebouwd en hebt een gelijkmatige energie, een goede gezondheid en gracieuze uitstraling. ’s Ochtends kom je moeilijk uit bed, je overweegt dingen grondig of schuift werk voor je uit. Je slaat makkelijk een maaltijd over, maar bent wel een emotie-eter. Als je goed in je vel zit ben je hartelijk, moederlijk en niet snel kwaad, maar je kunt ook een tikje zelfingenomen en bezitterig zijn of neigen naar overgewicht. Vaak heb je last van een verstopte neus en luchtwegen, allergie of astma
WEL ETEN: Bittere slasoorten, warm en gekruid eten, kip, roerbakgroenten, honing (met mate), appels, abrikozen, gember, magere melk
LIEVER NIET: Alles wat zoet of vet is, te veel zuivel, tarwebrood
IN BALANS DOOR: Voldoende afwisseling, loslaten, massage met een ruwzijden handschoen (garshana), dagelijkse lichaamsbeweging
GESCHIKTE SPORT: Aerobics, roeien, squashen
BEKENDE KAPHA’S: Kate Winslet, Christina Ricci en Oprah Winfrey
LEES OOK: Zo leef je langzamer met kinderen
Janneke is het gezicht achter My Little Dutch Diary en schrijver van onder meer 'O jee, het zijn er twee'.
Hét boek voor beginnende en ervaren tweelingmoeders, vol ontroerende verhalen en handige tips.
Het tweelingleed dat afzwemmen heet
@plaatjesvanluka
@roosss0.0
@marchettinina
@nmisslinger